رفلکسولوژی ( بازتاب شناسی )
رفلکسولوژی یا بازتاب شناسی شاخه ای از طب مکمل ، یک روش قدیمی و غیر تهاجمی است که شامل ماساژ نقاط رفلکسی ، در دست ها و پاها می باشد . در علم رفلکسولوژی کف پا ها و دست ها نمایانگر یک نقشه از کل اعضای بدن هستند . یعنی نظم و ترتیب قرارگیری بخش های مختلف بدن در کف پاها مشابه قرارگیری آنها در بدن است. در طب بازتاب شناسی از انگشت شست و اشاره برای اعمال فشار عمیق روی مناطق خاصی از پاها که منطبق با اعضا داخلی، غدد و دیگر بخش های بدن است، استفاده می شود. مکانیسم رفلکسولوژی تا حدی مشابه طب سوزنی و طب فشاری که بر اساس کانال های انرژی در سطح کل بدن هستند، توضیح داده می شود.
برخی از تئوری های مطرح در مورد چگونگی عملکرد رفلکسولوژی شامل آزادسازی برخی نوروترانسمیترها از جمله سروتونین که بر آرامش فرد موثر بوده، ایجاد وازودیلاتاسیون در عروق محیطی و بهبود جریان خون، دفع سموم، ارتقا سیستم ایمنی، اثر بر روی گیرنده های حسی و تاثیر بر مکانیسم کنترل دروازه درد، اثر آرامبخشی بر سیستم عصبی اتونوم، افزایش ترشح اندورفین و انکفالین ها که حداقل پنج برابر مورفین موثر بوده و موجب کاهش درد فرد می شود.
بررسی در مقالات مرتبط نشان داده است که رفلکسولوژی در زنان باردار روش مناسبی جهت کاهش خستگی و یبوست به شمار می آید. رفلکسولوژی بر کاهش درد و بهبود علائم حیاتی پس از سزارین، بهبود علائم سندروم پیش از قاعدگی، رفع تهوع و استفراغ بیماران سرطانی پس از شیمی درمانی، بهبود کیفیت خواب، رفع یبوست سالمندان، کاهش شدت درد و خستگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس، رفع احتباس ادراری پس از اعمال جراحی، بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان پستان، کاهش فشارخون بیماران مبتلا به سکته مغزی، کاهش سردرد میگرنی، بهبود علائم بیماران قلبی، کاهش شدت درد پس از جراحی ستون فقرات و همچنین بر کاهش درد پس از هسترکتومی موثر است.
یافته های علمی نشان می دهد که بازتاب شناسی تاثیر مطلوبی بر روی بیماری های مختلف دارد و می تواند به عنوان یک روش مکمل در کنار درمان های اصلی جهت بهبود شرایط جسمی و روانی بیمار مورد استفاده قرار گیرد. با توجه به شناخت روزافزون ماساژ در بین مردم و اشنا شدن آنها با فواید مختلف ماساژ پیشنهاد می گردد که ماسورها برای ارتقا سطح کیفی کار خود این روش ماساژ را آموزش دیده و در کار خود استفاده نمایند. برای کارآموزان دردوره رفلکسولوژی در آموزشگاه به کوشان مدرک از سازمان فنی و حرفه ای کشور صادر می گردد.
